Cẩn trọng với bệnh quai bị
Quai bị được xem là một trong những chứng bệnh phổ biến vào đông xuân, chủ yếu lây truyền qua dịch tai mũi họng. Nếu chủ quan, bệnh trở nặng sẽ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí vô sinh. Nhưng khi được chăm sóc đúng cách, bệnh quai bị không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Vì vậy, cần hiểu đúng và đủ về bệnh này để phòng ngừa và chăm sóc đúng cách.
Bệnh quai bị là gì?
Quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi-rút quai bị (virus paramyxovirus) gây ra. Bệnh được lây truyền từ người này sang người khác qua nước bọt, dịch tiết mũi họng và tiếp xúc gần gũi. Khi mắc phải bệnh, các tuyến nước bọt, hay còn gọi là tuyến mang tai, là các tuyến có nhiệm vụ sản xuất nước bọt nằm ở mỗi bên mặt, phía sau và bên dưới tai, sẽ bị ảnh hưởng và sưng.
Các triệu chứng của quai bị
Các triệu chứng của quai bị thường xuất hiện trong vòng 2 tuần kể từ khi tiếp xúc với vi rút. Những dấu hiệu đầu tiên rất dễ bị nhầm với một cơn cảm cúm, bao gồm: mệt mỏi, nhức mỏi cơ thể, đau đầu, chán ăn, sốt nhẹ.
Trong vài ngày sau, người bệnh có thể sốt cao đến 39°C và sưng các tuyến nước bọt. Thông thường, các tuyến sẽ không sưng cùng một lúc, chúng sưng và gây đau đớn theo từng đợt. Kể từ khi tiếp xúc với vi rút cho đến khi có các triệu chứng, nhiều khả năng người bệnh đã lây truyền vi rút cho cộng đồng.
Hầu hết người bệnh đều có các dấu hiệu trên, tuy nhiên, một vài người có thể có rất ít hoặc thậm chí không có triệu chứng nào.
Các biến chứng liên quan đến bệnh quai bị
Các biến chứng do quai bị rất hiếm, nhưng có thể nghiêm trọng nếu không được điều trị. Bệnh quai bị chủ yếu ảnh hưởng đến các tuyến mang tai. Tuy nhiên, nó cũng có thể gây viêm ở các khu vực khác của cơ thể, bao gồm não và cơ quan sinh sản ở cả nam và nữ, dẫn đến nguy cơ vô sinh ở nam giới, sản phụ có nguy cơ sẩy thai cao hơn bình thường.
Quai bị có thể dẫn đến viêm màng não hoặc viêm não, hai tình trạng có thể gây tử vong nếu không được điều trị. Liên hệ với bác sĩ ngay nếu người bệnh quai bị bị co giật, mất ý thức hoặc đau đầu dữ dội.
Ngoài ra, quai bị còn gây ra viêm nhiễm ở tụy, một cơ quan trong khoang bụng. Các triệu chứng bao gồm đau bụng, buồn nôn và nôn.
Vi-rút quai bị cũng dẫn đến mất thính giác vĩnh viễn ở khoảng 5 trong số 10.000 trường hợp. Vi rút làm hỏng ốc tai, một trong những cấu trúc trong tai trong của bạn tạo điều kiện cho việc nghe.
Chăm sóc người bệnh quai bị như thế nào?
Vì quai bị là một loại vi rút nên nó không phản ứng với thuốc kháng sinh hoặc các loại thuốc khác. Tuy nhiên, bạn có thể điều trị các triệu chứng để giúp bản thân thoải mái hơn khi mắc phải quai bị:
-
Nghỉ ngơi khi bạn cảm thấy yếu hoặc mệt mỏi.
-
Uống thuốc giảm đau không kê đơn để hạ sốt.
-
Làm dịu các tuyến bị sưng bằng cách chườm đá.
-
Uống nhiều nước để tránh mất nước do sốt.
-
Ăn mềm, các món như súp, sữa chua và các loại thực phẩm không khó nhai khác (vì hoạt động nhai có thể khiến bạn bị đau khi các tuyến đang sưng).
-
Tránh thực phẩm và đồ uống có tính axit vì có thể gây đau nhiều hơn ở tuyến nước bọt.
Thông thường, nếu cảm thấy thoải mái và phù hợp, bạn đã có thể trở lại làm việc hoặc đi học khoảng một tuần sau khi được bác sĩ chẩn đoán. Thời điểm đó, bạn không còn khả năng lây nhiễm. Bệnh quai bị thường sẽ hết trong vài tuần. Sau khoảng mười ngày kể từ khi mắc bệnh, bạn có thể sẽ cảm thấy tốt hơn. Hầu hết những người mắc bệnh quai bị không thể tái lây nhiễm lần 2.
Ngăn ngừa bệnh quai bị bằng cách nào?
Tiêm vắc xin có thể ngăn ngừa bệnh quai bị. Hầu hết trẻ sơ sinh và trẻ em đều được tiêm chủng phòng ngừa bệnh sởi, quai bị và rubella (MMR) cùng một lúc. Mũi MMR đầu tiên thường được tiêm trong độ tuổi từ 12 đến 15 tháng tại một trong các buổi khám sức khỏe định kỳ cho trẻ. Tiêm liều thứ hai được khuyến cáo cho trẻ trong độ tuổi đi học từ 4 đến 6 tuổi. Với hai liều, vắc-xin quai bị có hiệu quả khoảng 88%. Với một liều duy nhất, hiệu quả có thể vào khoảng 78%.
Tuy nhiên, người có hệ thống miễn dịch bị tổn hại, dị ứng với gelatin hoặc neomycin hoặc đang trong thời kì mang thai không nên tiêm MMR. Đừng quên tham khảo ý kiến bác sĩ khi có ý định tiêm ngừa quai bị cho bạn và con trẻ nhé.
>>> Xem thêm:
