"Self-Gaslighting” – Cùng kiểm tra xem bạn có đang tự thao túng chính mình
Bạn có bao giờ tự hỏi: “Có phải mình đang làm quá mọi chuyện lên không?”, “Mình có gì mà buồn chứ, chắc là mình tưởng tượng thôi”, hay thậm chí tự nhủ “Chắc là do mình nhạy cảm quá thôi…”? Nếu bạn từng nghĩ vậy, thì xin chào, có thể bạn đang rơi vào cái bẫy mang tên Self-Gaslighting – một kiểu tự thao túng tâm lý mà có lẽ ai trong thế hệ Gen Z cũng từng trải qua.
Hôm nay, hãy cùng kiểm tra để xem liệu bạn có đang tự làm khó chính mình bằng chiếc bẫy Self-Gaslighting không nhé!
Self-Gaslighting là gì?
Self-Gaslighting là khi bạn tự phủ nhận cảm xúc, suy nghĩ hay trải nghiệm của chính mình, khiến bạn nghi ngờ bản thân và tự hỏi liệu mình có đang ‘làm quá’ không. Đây là một dạng tự thao túng tâm lý, nơi bạn tự làm mình cảm thấy mình không tốt dù thực tế không phải vậy. Theo Psychology Today, Self-Gaslighting thường xuất hiện khi bạn lớn lên trong môi trường mà cảm xúc của bạn bị xem nhẹ hoặc bị phủ nhận liên tục [1].
Ví dụ nhé: Bạn cảm thấy buồn vì một người bạn không trả lời tin nhắn, nhưng thay vì chấp nhận cảm giác đó, bạn lại tự nhủ: “Chắc mình nhạy cảm quá, người ta bận mà!”. Nghe đến đây bạn có thấy quen không?
Tự kiểm tra bản thân: Bạn có đang Self-Gaslighting không?
Cùng thử checklist nhỏ này để xem bạn có đang tự lừa dối chính mình không nha:
-
Hay cảm thấy mình ‘làm quá’ khi có cảm xúc tiêu cực?
Ví dụ: “Chỉ có mình buồn chuyện này, chắc mình drama queen quá!”
-
Tự phủ nhận cảm xúc của mình?
Ví dụ: “Mình không có buồn đâu, chắc tại mệt thôi…”
-
Cảm thấy tội lỗi khi đặt nhu cầu của bản thân lên trước?
Ví dụ: “Mình không nên đòi hỏi nhiều, người khác còn khổ hơn mình mà.”
-
Thường xuyên nghi ngờ trí nhớ của mình?
Ví dụ: “Chắc mình nhớ sai rồi, không có chuyện đó đâu…”
Nếu bạn tick từ 2 dấu trở lên, có thể bạn đang tự thao túng chính mình mà không hề hay biết!
Tại sao Self-Gaslighting nguy hiểm?
Tự thao túng bản thân nghe thì vô hại, nhưng thật ra nó có thể khiến bạn rơi vào vòng xoáy tiêu cực. Khi bạn liên tục phủ nhận cảm xúc, bạn sẽ:
-
Mất kết nối với chính mình: Bạn không còn tin vào cảm giác của bản thân nữa, dẫn đến stress, lo âu, thậm chí là burnout.
-
Giảm giá trị bản thân: Bạn sẽ nghĩ mình không xứng đáng được yêu thương hay quan tâm.
-
Ảnh hưởng đến mối quan hệ: Khi bạn không trung thực với cảm xúc của mình, bạn cũng khó mở lòng với người khác.
Hãy tưởng tượng bạn là một chiếc điện thoại: Nếu bạn cứ để pin cạn kiệt mà không sạc, sớm muộn bạn cũng ‘sập nguồn’ thôi. Đừng để Self-Gaslighting làm bạn ‘hết pin’ nhé!
Hãy tự chữa lành từ việc NHẬN RA và BẢO VỆ bản thân
Đừng lo, đã có vài tips hữu ích để bạn “thoát bẫy” Self-Gaslighting và yêu thương bản thân hơn:
-
Chấp nhận cảm xúc của bạn: Buồn, vui, thậm chí ghen tị hay một chút ích kỷ cũng là điều bình thường, cảm xúc nào cũng xứng đáng được công nhận. Hãy thử viết nhật ký cảm xúc mỗi ngày xem sao!
-
Tự hỏi: “Chuyện gì đang thực sự xảy ra?” Thay vì phủ nhận, hãy nhìn nhận vấn đề một cách khách quan. Ví dụ: “Mình buồn vì bạn không trả lời, và điều đó là bình thường.”
-
Tìm người đồng hành: Chia sẻ với một người bạn thân hoặc người thân để được lắng nghe. Đôi khi chỉ cần một cái ôm thôi là đủ để bạn cảm thấy “được chữa lành” rồi!
-
Tập trung vào giá trị bản thân: Mỗi cá nhân đều có thế mạnh và những điều cần cải thiện của riêng mình, việc cần làm là chấp nhận bản thân, trung thực với cảm xúc bởi thể hiện cảm xúc, tính cách của riêng mình chẳng phải là điều sai trái.
Bạn đã thử cách nào trong số này chưa? Nếu chưa thì hãy cùng thực hành nhé!
Tham khảo các sản phẩm Prudential - vì bạn xứng đáng được bảo vệ
Nếu tâm trí cần chữa lành bằng sự thấu hiểu, thì tương lai của bạn cũng cần được chữa lành bằng việc chuẩn bị trước. Tuy những bất trắc, biến động ngoài kia bạn khó thể kiểm soát được, nhưng bạn hoàn toàn có thể chuẩn bị tấm lá chắn tài chính vững vàng cho bản thân đó.
Để bảo vệ sức khỏe tinh thần và thể chất một cách toàn diện, Prudential mang đến PRU-BẢO VỆ TỐI ĐA, giải pháp tài chính lý tưởng mà thế hệ gen z không thể bỏ qua.
Đây là giải pháp bảo hiểm liên kết chung tối ưu hóa giá trị bảo vệ, hỗ trợ hoạch định tài chính trọn đời theo khả năng tài chính cá nhân. Sản phẩm bảo vệ gia đình trước rủi ro như tai nạn, bệnh hiểm nghèo, thương tật, đồng thời tích lũy tài sản bền vững với quyền lợi đầu tư linh hoạt.
Nguồn tham khảo:
[1] Psychology Today, “What Is Self-Gaslighting?”, Ingrid Clayton, Ph.D., 10/09/2021, Psychology Today
