Nội dung bài viết:

• Tư duy mở là gì?

• Người thành công càng dễ rơi vào "tư duy cố định"

• Tư duy mở không phải là "ba phải"

• Gợi ý hành động nuôi dưỡng tư duy mở mỗi ngày

Khi còn trẻ, chúng ta dễ tiếp thu, học hỏi và chấp nhận sai. Nhưng càng thành công, con người lại dễ mắc kẹt trong vùng an toàn tư duy: “Cách này tôi từng làm và nó hiệu quả”. Chính sự tự tin từng giúp bạn vươn lên, nếu không được kiểm soát có thể trở thành rào cản ngăn bạn đi tiếp. Trong một thế giới thay đổi quá nhanh, giữ được tư duy mở không phải để chạy theo trào lưu mà để không bị bỏ lại phía sau. Vậy tư duy mở là gì? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

Tư duy mở là gì?

Tư duy mở (open-mindedness) là khả năng:

• Đón nhận quan điểm khác biệt mà không phòng thủ

• Xem xét lại giả định cũ thay vì mặc định “đúng vì từng đúng”

• Đặt câu hỏi trước khi đưa ra đánh giá

Ví dụ về tư duy mở:

Thay vì: “Tôi làm cách này 10 năm rồi, chắc chắn đúng.”

Hãy thử: “Cách làm này từng hiệu quả trong bối cảnh nào – và liệu bây giờ còn phù hợp không?”

Tư duy mở giúp bạn giữ được khả năng học hỏi, khả năng lắng nghe, và khả năng thích nghi – ba yếu tố sống còn của sự phát triển bền vững.

Người thành công càng dễ rơi vào "tư duy cố định"

Một nghịch lý thú vị: Càng thành công, bạn càng có nguy cơ rơi vào “tư duy cố định” (fixed mindset).

Tư duy cố định là khi bạn:

• Tin rằng năng lực là cố định, không thay đổi

• Bảo vệ cách làm cũ như chân lý duy nhất

• Coi phản biện là công kích cá nhân

Và một số biểu hiện thường gặp ở người thành đạt:

• Từ chối ý tưởng mới chỉ vì “nó khác những gì tôi biết”

• Cảm thấy bị đe dọa khi người trẻ đặt câu hỏi

• Nghe để phản hồi, không phải để hiểu

Nhưng trong thực tế, thị trường không quan tâm bạn đã giỏi bao lâu – mà là bạn có đang phù hợp với hiện tại và sẵn sàng cho tương lai không.

Tư duy mở không phải là "ba phải"

Có một hiểu nhầm phổ biến sau khi tìm hiểu tư duy mở là gì đó là: cởi mở là là dễ dãi, là “gật đầu với mọi thứ”. Nhưng không phải vậy.

Tư duy mở KHÔNG có nghĩa:

• Đồng ý với mọi người cho yên chuyện

• Từ bỏ nguyên tắc sống hay đánh mất lập trường

Tư duy mở là biết phân biệt giữa:

Nguyên tắc cốt lõi - sự trung thực, chính trực, tôn trọng người khác – những giá trị bạn cần gìn giữ và những thói quen, định kiến đã hình thành từ trải nghiệm cũ, như “chỉ người già mới đủ kinh nghiệm quản lý”, “nghề A không thể chuyển sang nghề B”...

Và khi bạn rèn luyện được sự cởi mở, bạn đang trao cho bản thân cơ hội phát triển sâu sắc trên nhiều phương diện:

• Mở rộng góc nhìn và trải nghiệm: Bằng cách lắng nghe các quan điểm trái ngược, bạn từng bước vượt qua ranh giới quen thuộc và khám phá những điều mới mẻ mà trước đây có thể bạn từng bỏ qua.

• Tăng trưởng cá nhân: Tư duy cởi mở giúp bạn không phản ứng cảm tính trước sự khác biệt, mà thay vào đó là suy xét khách quan, nhờ đó nâng cao khả năng lý luận và tự điều chỉnh bản thân.

• Xây dựng nội lực tinh thần: Việc liên tục tiếp xúc với những suy nghĩ đối lập giúp bạn rèn luyện sự linh hoạt trong nhận thức và khả năng thích nghi khi đối mặt với thay đổi hoặc thách thức tư tưởng.

Gợi ý hành động nuôi dưỡng tư duy mở mỗi ngày

Rèn luyện tư duy mở không khó, bạn chỉ cần áp dụng một vài bí quyết sau đây:

• Đặt câu hỏi trước khi phản biện: “Tại sao người đó lại nghĩ vậy?”

• Tiếp xúc với quan điểm ngược chiều: Theo dõi một người bạn từng “không ưa” vì bất đồng quan điểm để thấy mọi thứ không chỉ có một chiều.

• Viết lại quan điểm cũ theo một góc nhìn từ người khác: Giúp bạn thay đổi góc nhìn, từ đó hiểu sâu hơn.

• Tự hỏi mỗi tháng: “Tháng này mình học được gì từ người ít kinh nghiệm hơn mình?”

• Khi bạn sẵn sàng thử hướng đi mới, bạn cần một nền móng tài chính đủ vững để không chùn bước trước rủi ro. Đó là lúc một Kế hoạch đầu tư linh hoạt với PRU trở thành “bệ đỡ” đáng tin cậy. Tư duy mở là dám bước ra vùng an toàn. PRU chính là cách để bạn an tâm khi bước ra.

Tóm lại, tư duy mở giúp bạn hiểu ra rằng thành công trong quá khứ không đồng nghĩa với việc bạn sẽ luôn đúng trong tương lai. Những gì từng hiệu quả có thể không còn phù hợp khi hoàn cảnh thay đổi. Vì vậy, điều quan trọng là phải biết giữ vững giá trị cốt lõi, nhưng đừng cố chấp giữ cái tôi cũ. Người thực sự thông minh không phải là người biết mọi thứ, mà là người luôn sẵn sàng học hỏi, cập nhật và thích nghi. Và để làm được điều đó, bạn cần trang bị cho mình một tư duy mở - sẵn sàng mở lòng, chấp nhận khả năng mình sai, đồng thời chuẩn bị một nền tảng đủ vững chắc để dám thử điều mới mà không sợ vấp ngã. Không ai có thể giữ vững vị trí đỉnh cao mãi nếu cứ bám víu vào tư duy cũ. Bản lĩnh thật sự nằm ở việc dám thay đổi để phát triển, nhưng vẫn giữ được bản sắc và giá trị của chính mình.

>>> Xem thêm:

• Rèn luyện tư duy toàn cầu cho con từ hôm nay
• Kích thích khả năng tư duy của trẻ như thế nào?
• Giúp con giải quyết vấn đề – Cha mẹ nên bắt đầu từ đâu?