Nội dung bài viết:

• Khái niệm cổ phiếu và trái phiếu

  • Cổ phiếu là gì?

  • Trái phiếu là gì?

• So sánh cổ phiếu và trái phiếu

  • Điểm giống nhau

  • Cổ phiếu và trái phiếu khác nhau như thế nào?

• Ưu nhược điểm khi đầu tư cổ phiếu hoặc trái phiếu

  • Ưu - nhược điểm khi đầu tư cổ phiếu

  • Ưu nhược điểm khi đầu tư trái phiếu

• Nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu để sinh lời nhiều hơn?

• Một số lưu ý khi đầu tư cổ phiếu và trái phiếu

• Câu hỏi thường gặp

  • Trái phiếu và cổ phiếu cái nào rủi ro hơn?

  • Người sở hữu cổ phiếu và trái phiếu đều được hưởng gì?

Cổ phiếu và trái phiếu là 2 kênh đầu tư phổ biến được nhiều người lựa chọn khi muốn gia tăng thu nhập thụ động hoặc xây dựng tài sản lâu dài. Tuy đều là hình thức đầu tư tài chính, nhưng trái phiếu và cổ phiếu lại có đặc điểm, mức độ rủi ro và lợi nhuận hoàn toàn khác nhau. Vậy đâu là lựa chọn phù hợp với bạn? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn nhé.

Khái niệm cổ phiếu và trái phiếu

Trước khi phân biệt trái phiếu và cổ phiếu khác nhau thế nào, bạn cần hiểu rõ khái niệm cơ bản của từng loại. Cụ thể như sau:

Cổ phiếu là gì?

Theo khoản 2 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019, cổ phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành. Có thể hiểu đơn giản, cổ phiếu là một phần nhỏ từ vốn điều lệ của một công ty cổ phần. Khi bạn mua cổ phiếu của một công ty, đồng nghĩa bạn đang mua một "phần" của công ty đó và trở thành một cổ đông.

Cổ đông được hưởng quyền lợi nhận cổ tức, là phần lợi nhuận mà công ty chia cho các cổ đông. Cổ tức có thể được chia dưới dạng tiền mặt hoặc cổ phiếu. Ngoài ra, cổ đông cũng có quyền tham gia vào việc quyết định chính sách và hướng đi của công ty, thông qua việc bầu chọn trong các cuộc họp cổ đông.

Tuy nhiên, cổ phiếu cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro vì mức giá có thể tăng hoặc giảm tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tình hình kinh doanh của công ty, tình hình kinh tế vĩ mô và tâm lý của các nhà đầu tư (NĐT). Do đó, việc đầu tư vào cổ phiếu đòi hỏi sự hiểu biết về thị trường và công ty đó, cũng như khả năng nhận biết và chấp nhận rủi ro của bản thân NĐT.

>> Xem thêm: Hướng dẫn cách chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu

Trái phiếu là gì?

Khoản 3 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 nêu rõ trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành. Khi một tổ chức hoặc chính phủ cần tăng nguồn vốn, họ có thể phát hành trái phiếu để huy động vốn từ công chúng.

Người mua trái phiếu sẽ nhận được số tiền gốc và lãi suất đã được quy định từ trước trong một khoảng thời gian nhất định (thời hạn của trái phiếu). Chúng được gọi là Lãi suất coupon, được chi trả theo định kỳ hàng tháng hoặc hàng năm.

Trái phiếu có thể được mua và bán trên thị trường chứng khoán giống như cổ phiếu và giá của chúng có thể tăng hoặc giảm dựa trên nhiều yếu tố như lãi suất, tình hình kinh tế và khả năng tài chính của người phát hành trái phiếu.

Trái phiếu thường được xem là hình thức đầu tư an toàn hơn cổ phiếu, vì có lãi suất cố định và thời hạn trả nợ cụ thể. Tuy nhiên, trái phiếu cũng có rủi ro riêng như: không trả nợ (phá sản) và rủi ro lạm phát (nếu lãi suất trái phiếu thấp hơn tỷ lệ lạm phát thì giá trị thực của khoản đầu tư sẽ giảm). Đồng thời, tiềm năng sinh lợi từ trái phiếu thường thấp hơn cổ phiếu, đặc biệt khi thị trường tăng giá.

>> Xem thêm: Chiến lược đầu tư chứng khoán dài hạn bạn cần biết sớm

So sánh cổ phiếu và trái phiếu

Để phân biệt trái phiếu và cổ phiếu khác nhau như thế nào, bạn cần nắm rõ điểm tương đồng và khác biệt giữa 2 kênh đầu tư này:

Điểm giống nhau

Mặc dù khác nhau về hình thức đầu tư sinh lời, nhưng cổ phiếu và trái phiếu vẫn có những điểm tương đồng dưới đây:

• Là loại hình đầu tư chứng khoán mà NĐT phải bỏ vốn ra mua để có quyền sở hữu.

• Các NĐT phải đối mặt với rủi ro khi tổ chức phát hành hay công ty gặp khó khăn về tài chính hoặc phá sản.

• NĐT có thể bán hoặc chuyển nhượng để thu hồi vốn bất kỳ lúc nào.

• Cả 2 hình thức đều tiềm ẩn rủi ro về thanh khoản - nghĩa là NĐT không thể bán cổ phiếu hay trái phiếu ngay lập tức với mức giá như kỳ vọng.

• Tổ chức phát hành và các NĐT cần tuân theo những quy định chung của thị trường chứng khoán và quy định của Bộ Tài chính, Nhà nước.

Cổ phiếu và trái phiếu khác nhau như thế nào?

Sau đây là bảng so sánh trái phiếu và cổ phiếu giúp bạn dễ dàng phân biệt 2 loại hình đầu tư này:

Ưu nhược điểm khi đầu tư cổ phiếu hoặc trái phiếu

Sự khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu không chỉ nằm ở bản chất mà còn thể hiện rõ qua ưu điểm và nhược điểm riêng của từng loại hình đầu tư:

Ưu - nhược điểm khi đầu tư cổ phiếu

Việc đầu tư cổ phiếu mang lại cả lợi ích tiềm năng lẫn rủi ro nhất định:

- Ưu điểm:

• Nhận cổ tức từ lợi nhuận của doanh nghiệp: Chủ sở hữu cổ phiếu được nhận tiền lãi hàng năm mà không cần trực tiếp tham gia vào hoạt động quản lý hay giám sát.

• Tham gia quản trị công ty: Người nắm cổ phiếu có quyền tham gia biểu quyết, bầu cử và đưa ra ý kiến tại đại hội cổ đông - trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động của công ty.

- Nhược điểm:

• Cổ tức không cố định: Khoản cổ tức nhận được phù thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty.

• Tính thanh khoản phụ thuộc vào sản giao dịch: Việc mua bán cổ phiếu phải thực hiện trên thị trường chứng khoán (nếu công ty đã niêm yết) hoặc thông qua các giao dịch thỏa thuận.

Ưu nhược điểm khi đầu tư trái phiếu

Tương tự như cổ phiếu, đầu tư trái phiếu cũng có những điểm mạnh và hạn chế riêng cần được cân nhắc:

- Ưu điểm:

• Tiền lãi cố định: Tiền lãi từ trái phiếu được trả đều đặn hàng năm, không phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của công ty.

• Được ưu tiên thanh toán khi công ty phá sản: Nếu công ty ngừng hoạt động hoặc giải thể, chủ sở hữu trái phiếu được ưu tiên thanh toán trước cổ đông.

• Khả năng chuyển nhượng linh hoạt: Có thể chuyển nhượng trái phiếu trên sàn giao dịch hoặc bán lại cho công ty.

- Nhược điểm:

• Không có quyền tham gia quản lý doanh nghiệp: Chủ sở hữu trái phiếu không có quyền biểu quyết, bầu cử hay tham gia vào bất kỳ hoạt động điều hành nào của doanh nghiệp.

• Rủi ro tái đầu tư: Khi nhận được tiền lãi định kỳ, NĐT có thể gặp khó khăn trong việc tìm kênh phù hợp để tái đầu tư số tiền đó hiệu quả.

>> Xem thêm: Đầu tư trái phiếu Chính phủ là gì? Có nên mua không?

Nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu để sinh lời nhiều hơn?

Việc lựa chọn nên mua cổ phiếu hay trái phiếu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mục tiêu tài chính, khả năng chấp nhận rủi ro, và thời gian đầu tư. Dưới đây là một số điều bạn cần xem xét:

• Mục tiêu tài chính: Nếu mục tiêu của bạn là tăng trưởng vốn, thì cổ phiếu chính là lựa chọn tốt nhất vì chúng có tiềm năng tăng giá cao. Tuy nhiên, nếu mục tiêu của bạn là tạo ra một nguồn thu nhập ổn định, thì trái phiếu có thể phù hợp hơn vì chúng có khoản thanh toán lãi suất cố định.

• Khả năng chấp nhận rủi ro: Nếu bạn có thể chấp nhận mức độ rủi ro cao để có cơ hội nhận được lợi nhuận cao thì nên đầu tư vào cổ phiếu. Nếu bạn lo sợ rủi ro, thì đầu tư vào trái phiếu sẽ là một lựa chọn tốt hơn.

• Thời gian đầu tư: Nếu bạn có kế hoạch đầu tư dài hạn, cổ phiếu thường mang lại lợi nhuận tốt hơn so với trái phiếu. Tuy nhiên, nếu bạn muốn sinh lời trong một thời gian ngắn, hãy chọn trái phiếu vì chúng thường ít biến động hơn so với cổ phiếu.

Vậy, nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu? Câu trả lời tùy thuộc vào nhu cầu, mục tiêu tài chính và mức độ chịu rủi ro khác nhau của từng người. Nếu bạn là một NĐT thích sự an toàn, thì trái phiếu chính là lựa chọn tốt để nhận phần lãi đều đặn. Trong khi đó, cổ phiếu sẽ phù hợp với những NĐT giàu kinh nghiệm và am hiểu sâu sắc về thị trường để có thể phán đoán và đưa ra các quyết định đúng đắn vào từng thời điểm khác nhau.

>> Xem thêm: Các bài học rút ra từ việc đầu tư chứng khoán

Một số lưu ý khi đầu tư cổ phiếu và trái phiếu

Sau khi đã tìm hiểu trái phiếu khác gì cổ phiếu, khi lựa chọn đầu tư bạn cũng cần lưu ý một số điều quan trọng sau đây:

• Thường xuyên theo dõi thị trường chứng khoán: Biến động từ thị trường, những thay đổi về chính trị - xã hội, chính sách của Nhà nước có thể ảnh hưởng trực tiếp đến giá trái phiếu và cổ phiếu. Vì thế, bạn nên thường xuyên cập nhật thông tin để đưa ra quyết định đầu tư kịp thời và hiệu quả.

• Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Thay vì chỉ tập trung vào một doanh nghiệp, bạn nên phân bổ vốn để mua cổ phiếu, trái phiếu của nhiều công ty khác nhau. Điều này giúp hạn chế rủi ro nếu một công ty gặp thua lỗ hoặc có biến động bất lợi.

• Lựa chọn chuyên gia tư vấn đáng tin cậy: Bạn nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia tư vấn đầu tư chứng khoán uy tín, có kinh nghiệm “thực chiến”. Họ sẽ giúp bạn xây dựng chiến lược đầu tư đúng đắn và quản lý nguồn vốn hiệu quả.

• Học hỏi, trau dồi kiến thức về đầu tư cổ phiếu và trái phiếu: Đầu tư chứng khoán đòi hỏi kỹ năng và sự hiểu biết nhất định. Vì thế, bạn nên chủ động trau dồi kiến thức từ sách (như “Làm giàu từ chứng khoán” của William O’neil), cập nhật thông tin từ các trang web chứng khoán uy tín. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham gia các khóa học hoặc buổi hội thảo từ các diễn giả thành công để học hỏi kinh nghiệm.

• So sánh lợi nhuận và rủi ro khi đầu tư: Việc này giúp bạn chọn lựa cổ phiếu tiềm năng. Trước khi đặt lệnh mua, bạn có thể áp dụng công thức: % lợi nhuận cổ phiếu <2% rủi ro, dựa trên các chỉ số như giá cao nhất, giá thấp nhất và khối lượng giao dịch gần nhất.

• Có kế hoạch chốt lời: Khi cổ phiếu đạt giá kỳ vọng, bạn có thể bán tất cả hoặc từng phần (nếu có dự đoán gia tăng trong tương lai). Trường hợp cổ phiếu chưa đạt giá mục tiêu nhưng xuất hiện tín hiệu xấu thì bạn nên cân nhắc bán sớm để bảo toàn phần lợi nhuận đang có.

>> Xem thêm: Những lời khuyên bổ ích khi thị trường chứng khoán tiến về vùng đáy

Câu hỏi thường gặp

Về cách phân biệt cổ phiếu và trái phiếu, nhiều NĐT vẫn còn một số thắc mắc. Sau đây là lời giải đáp cho các băn khoăn thường gặp.

Trái phiếu và cổ phiếu cái nào rủi ro hơn?

Cổ phiếu và trái phiếu có mức độ rủi ro khác nhau. Đầu tư vào cổ phiếu đi kèm với lãi suất không cố định và thứ tự thanh toán thấp. Trong khi đó, trái phiếu mang tính ổn định hơn nhưng tiềm ẩn rủi ro tái đầu tư . Vì thế, việc lựa chọn kênh đầu tư tùy vào nhu cầu, mục tiêu tài chính và khả năng chấp nhận rủi ro của NĐT.

Người sở hữu cổ phiếu và trái phiếu đều được hưởng gì?

Người mua trái phiếu và cổ phiếu đều được hưởng lợi ích tài chính từ tổ chức phát hành (cổ tức, lãi suất). Ngoài ra, họ có thể mua bán, chuyển nhượng cả 2 loại tài sản này trên thị trường chứng khoán.

Đến đây, chắc hẳn bạn đã có thể phân biệt rõ ràng hơn về cổ phiếu và trái phiếu. Dù lựa chọn hình thức nào, bạn cũng nên trang bị trước kiến thức về đầu tư, tài chính, đánh giá công ty và tìm hiểu về cách hoạt động của từng kênh đầu tư. Bên cạnh đó, việc xây dựng một quỹ dự phòng tài chính dài hạn vẫn luôn là bước chuẩn bị quan trọng. Bởi thị trường tài chính luôn tiềm ẩn rủi ro, và một kế hoạch kết hợp bảo vệ với tích lũy sẽ giúp bạn an tâm hơn trước những biến cố bất ngờ trong cuộc sống.

Một trong những giải pháp hiệu quả được nhiều người tin chọn là tham gia bảo hiểm nhân thọ. Trước hết, đây là công cụ giúp bạn chủ động bảo vệ tài chính toàn diện, giảm bớt gánh nặng chi phí cho bản thân và gia đình khi không may gặp biến cố. Bên cạnh đó, nhiều sản phẩm bảo hiểm nhân thọ còn tích hợp yếu tố tích lũy bền vững, hỗ trợ bạn chuẩn bị nguồn lực vững vàng để từng bước thực hiện các mục tiêu dài hạn như mua nhà, lo cho con cái học hành, nghỉ hưu an nhàn,...

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp tài chính vừa an toàn vừa hiệu quả, Prudential sẽ đồng hành cùng bạn trên hành trình bảo vệ và xây dựng tương lai vững vàng. Với hơn 20 năm gắn bó cùng hàng triệu gia đình Việt, Prudential sở hữu tiềm lực tài chính ổn định cùng danh mục sản phẩm đa dạng được thiết kế linh hoạt phù hợp với mong muốn của bạn.

Doanh nghiệp còn nổi bật với khả năng hiểu rõ nhu cầu của khách hàng và tư vấn giải pháp phù hợp nhất. Với đội ngũ chuyên viên tư vấn chuyên nghiệp và tận tâm, Prudential luôn đồng hành, hỗ trợ bạn xuyên suốt quá trình tham gia – từ lúc bắt đầu cho đến khi quyền lợi được đảm bảo trọn vẹn. Cùng hệ thống phục vụ rộng khắp và quy trình thủ tục tinh gọn, linh hoạt, bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi lựa chọn Prudential là điểm tựa vững chắc trong kế hoạch tài chính dài hạn của mình.

>> Prudential luôn sẵn sàng lắng nghe và đồng hành cùng bạn – đừng ngần ngại liên hệ tại đây để được tư vấn sản phẩm phù hợp!

>>> Xem thêm:

• Đầu tư chứng khoán cần bao nhiêu tiền?
• Có ít tiền nên đầu tư gì vừa an toàn vừa sinh lời tốt?
• Khi nào nên cắt lỗ cổ phiếu?